Πολύ συχνό φαινόμενο στη χώρα μας αποτελεί η καταστροφή του αρχείου των υπηρεσιών γενικά αλλά και των σχολικών μονάδων ιδιαίτερα. Η εξάλειψη των πρωτογενών πηγών στα σχολεία επιτυγχάνεται με πολλούς τρόπους όπως, κάψιμο παλαιών σχολικών βιβλίων περασμένων δεκατιών αλλά και του περασμένου αιώνα.
Δεν είναι λίγα τα δημοτικά σχολεία που μετρούν χρόνο λειτουργίας πάνω από 100 έτη.
Με μια σύντομη αναδρομή θυμόμαστε ότι το Δημοτικό Σχολείο (του λαού σχολείον) θεσμοθετήθηκε με το διάταγμα της 6ης/18ης Φεβρουαρίου 1834 για την οργάνωση των δημοτικών σχολείων. Από τότε κι ύστερα ιδρύονται τα πρώτα δημοτικά σχολεία στην Ελλάδα, των οποίων οι χρηματικοί πόροι θα προέρχονταν από τον εκάστοτε δήμο. Το 1881 με διάταγμα "Περί συστάσεως δημοτικών σχολείων εν ταις νέαις επαρχίαις" πολλά σχολεία ιδρύονται σε όλη την επικράτεια. Βρίσκονται υπό την αιγίδα των δήμων οι οποίοι, με κάποια οικονομική ενίσχυση από το Κράτος, φροντίζουν για τις λειτουργικές δαπάνες αυτών και κανονίζουν τη μισθοδοσία των δημοδιδασκάλων.
Κάθε χωριουδάκι είχε και το σχολείο του που αποτελούσε ζωντανό κύτταρο πολιτισμού. Πριν τη μαζική συγκέντρωση του πληθυσμού στις πόλεις τα σχολεία της επαρχίας είχαν αυξημένο μαθητικό δυναμικό, το οποίο για τα σημερινά δεδομένα θα δικαιολογούσε 6 θέσεις δασκάλων! Ακόμα και το δικό μας σχολείο πριν από μισό αιώνα είχε μαθητές 80! Τι δυνατότητες θα είχε ο δάσκαλος τότε να κάνει δραστηριότητες, όπως οι γυμναστικές επιδείξεις!
Τα Βιβλία που κρατούσε το σχολείο στο αρχείο του, όπως Μαθητολόγια, Βιβλίο Ελέγχου και Προόδου κ.α., αποτελούν τη βασική πηγή μέσα από τη μελέτη της οποίας γυρίζουμε πίσω και βλέπουμε ενδιαφέροντα στοιχεία που καταγράφονταν εκεί. Η ηλικία των παιδιών κατά τη φοίτησή τους, οι οικογένειες που προέρχονταν οι μαθητές. . . Οι ιδιαιτερότητες της τοπικής κοινωνίας διαφαίνονται μέσα από τέτοιο υλικό.
Για τους ερευνητές χρήσιμοι θα ήταν και οι φάκελοι (νόμιμοι ή άτυποι) που κρατούσαν οι διευθυντές στο αρχείο του σχολείου με την αλληλογραφία, καθώς και με τα κάθε είδους έγγραφα που αφορούσαν τη λειτουργία της μονάδας. Είναι σημαντικό να πούμε ότι ακριβώς για το λόγο ότι ο διορισμός του δασκάλου στο παρελθόν γινόταν σύμφωνα με κάποια κριτήρια, σύνηθες ήταν το "φακέλωμα" του δασκάλου από τους Επιθεωρητές αλλά και το "φακέλωμα" των οικογενειών των μαθητών από τους δασκάλους έδινε κι έπαιρνε σε μια κλειστή κοινωνία!
Τέτοιες γραπτές μαρτυρίες που μπορεί να υπάρχουν σε ξεχασμένα βιβλία, σκονισμένα ράφια, ανάμεσα σε άλλα σκουπίδια σε υπόγεια και αποθήκες σχολείων, ή και σε παλιά κτίρια που λειτουργούσαν κάποτε σχολεία και τώρα έχουν κλείσει, καλό θα ήταν εμείς ως λειτουργοί της εκπαίδευσης να μην αφήνουμε να πάνε χαμένα! Ας ενδιαφερθούμε να προστατευτεί πολύτιμο υλικό μέσα από το οποίο μελετώντας έχουμε τη δυνατότητα να ανασύρουμε άγνωστα στοιχεία της τότε κοινωνίας! Ενδιαφέρει εμάς πρωτίστως τους λειτουργούς της εκπαίδευσης, βλέποντας τη δουλειά του δασκάλου μέσα στο χρόνο αλλά και αγαπώντας τον τόπο όπου υπηρετούμε μέσα από την ιστορία του σχολείου του.
0 σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου